Ali Key

Atmosferin en dış katmanına ekzosfer denir. Bu katmanda hidrojen ve helyum atomları bulunur. Kesin sınırı bilinmemekle birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10.000 km yükseklikte olduğu kabul edilmiştir. Bu katmandan sonra artık bir sınır olmadığı için boşluğa geçiş başlar. Bu katmanda yer çekimi çok düşüktür.

Yeryüzünden itibaren 80 km’de başlayıp 400 km yükseklikte son bulan tabaka termosfer tabakasıdır. Termosfer ya da iyonosfer denen, bu tabakada sıcaklık yaklaşık 1500 K (1226,85  Celsius) 'ye yükselir. Atmosfer bu tabakada pozitif ve negatif iyonlar, serbest elektronlar, nötr atomlar ve moleküller içerir. Moleküllerin atomlara ayrışması ve atomların pozitif iyonlara ve serbest elektronlara iyonlaşması enerji soğurulmasını gerektirir. Bu enerjinin kaynağı güneşten gelen elektromanyetik ışındır.  Termosferde yukarı çıkıldıkça soğuyan hava ısınmaya başlar. Bu tabaka 320 km kadar bir genişliğe sahip oldukça kalın bir tabakadır. Radyo dalgalarını yansıttığı için dünya üzerinde iletişim için önemlidir. Ayrıca Kutup ışıkları (Aora) bu katmanda oluşur.

Yeryüzünden yaklaşık olarak 55 km yükseklikte başlayıp 80 km yükseklikte son bulan tabaka  mezosfer  tabakasıdır. Mezosferde sıcaklık düzenli olarak düşer ve  180 K (-93°C) değerine ulaşır. Mezosfer tabakası  O zonosfer  ve K emosfer  tabakaları olarak ikiye ayrılmıştır. Ozonosfer ozon tabakası dediğimiz bölümdür. Burada ozon gazları güneşten gelen ultraviyole ışınlarını süzer. Kemosferde de bazı zararlı ışınları tutulur. Ayrıca bu tabakada gazlar artık iyonlaşmaya başlar. 

Yeryüzünden 12 - 50 km yükseklikteki atmosfere  stratosfer  adı verilir. Stratosferin sıcaklığı 12 - 25 km'leri arasında 220 K(-53,15 Celsius) 'de hemen hemen sabit kalırken, 50 km'de yaklaşık 280 K(6,85 Celsius)  değerine ulaşır. Stratosferde yatay rüzgâr hareketleri görülür ancak su buharı bulunmaz. Bu nedenle düşey rüzgar hareketleri ve yağmur benzeri şeyler görülmez. Stratosferin üst kısmında ozon gazları başlar. Bu nedenle bu nedenle burada güneşten dönen ışınlar tutulmaktadır. Bu katmanın üst kısmının alt kısmından sıcak olmasının nedeni budur. Yeryüzünden 50 km yukarısı stratosferin üst sınırıdır. Burada sıcaklık 5 - 6 °C civarında olabilmektedir. Ayrıca bu katmanda yer çekimi artık azalmıştır. Bu nedenle cisimlerin ağırlıkları yüzeydekinden farklılık gösterir.

Yeryüzünden itibaren ilk 12 km kalınlığındaki tabaka, atmosferin yaklaşık olarak kütlece %90'ını içerir. Bu tabakaya  troposfer  denir. Hava olayları bu bölgede gerçekleşir. Troposferin sıcaklığı yükseklere çıkıldıkça azalır ve en üst noktada 220 K (-53.150 Celsius)'e kadar düşer. Bu katman atmosferin yerle temas ettiği katmandır. Yoğunluğu yüksek olan gazlar bu katmanda bulunur. Troposferin kalınlığı Dünya’nın şeklinden dolayı değişkenlik gösterir. Ekvatorda 17 km ulaşan kalınlık kutuplarda 9 km’ye kadar düşmektedir. Bu nedenle ortalama 12 km olarak alınabilir. Yaşamın gerçekleştiği troposfer katmanı atmosferin en önemli katmanıdır. Su buharının tamamı bu katmanda bulunur. Ayrıca atmosferdeki gazların %75'lik kısmı da yine bu katmandadır. Yağış, nem, rüzgâr vb. bütün iklim olayları troposferde gerçekleşir, güçlü yatay ve dikey hava hareketleri de bu katmanda oluşur. Sıcaklık her 200 metre yükseklikte 1°C düşmektedir.